Rugadh Pól thiar sna seascaidí. Dealraíonn sé go mbíodh a athair ag tabhairt drochíde dá chlann, rud a d'fhág an-tráma ar an gcuid is mó acu. Bhí an chuma ar Phól, áfach, gur tháinig sé slán as an gcruachás. Shíltí go raibh sé sona sásta lena shaol. Chuaigh sé sna scátaí, agus bhí cairde aige. Mar sin cheapfá nach raibh a dhath cearr leis.
thiar sna seascaidí back in the sixties
dealraíonn sé it seems (you could also say is dealraitheach)
tráma trauma
tháinig sé slán as an gcruachás he survived the ordeal unscathed
chuaigh sé sna scátaí he joined the Boy Scouts. Note that joining an organization is in Irish "going into" it.
...nach raibh a dhath cearr leis ...that nothing was wrong with him.
Nuair a chuaigh sé ag foghlaim léinn san ollscoil, casadh Carla air. Bhí cailíní aige roimhe sin, ach má bhí féin, ní dheachaigh aon bhean acu i bhfeidhm air mar a chuaigh Carla. Bhí an bheirt acu claonta chun Sádachais agus iad ag treisiú leis an gclaonadh seo ag a chéile.
ag foghlaim léinn studying. This means actually "learning (ag foghlaim) learning (léann, genitive léinn)", which sounds funny in English, but I vouch for it being good Irish, because I picked it up from Séamus Ó Grianna's books.
ní dheachaigh...i bhfeidhm didn't make an impression
claonta inclined
treisiú le... reinforcing, strengthening
Thosaigh Pól ag stácáil cailíní óga, agus d'éirigh leis cuid acu a éigniú fosta. Chuaigh an scéal ar fud na háite go raibh éigneoir rúndiamhair ag ionsaí ban, ach san am chéanna ní raibh na póilíní in ann é a aithint ná a cheapadh.
stácáil stalking (new loanword; stalcaireacht is an earlier form of the same loanword, but it usually only refers to stalking in hunting contexts)
éignigh!/éigniú to rape; éigneoir rapist
rúndiamhair mysterious
ag ionsaí ban attacking women
ceapadh means not only "to think", but also "to catch, to capture"
Lá de na laethanta d'iarr na póilíní ar Phól eiseamal a thabhairt uaidh le go gcuirfí i gcomparáid é le iarsmaí ADN an éigneora. Bhí Pól sásta rud a dhéanamh ar na póilíní. Chomh cuidiúil cineálta comhoibritheach is a bhí sé, ba é an tátal a bhain na póilíní as nach bhféadfadh a leithéid ainghníomhartha uafásacha a dhéanamh ar aon nós.
eiseamal sample
ADN (aigéad dí-ocsairibeanúicléasach) DNA, deoxyribonucleic acid
rud a dhéanamh ar na póilíní to do as the policemen asked
cuidiúil helpful
cineálta kind, nice
comhoibritheach cooperative
ba é an tátal a bhain na póilíní as: Tátal a bhaint as rud means "to draw a conclusion from something", but in Irish you can say (I have seen it in native literature) that you draw a conclusion from a person, i.e. see how he is behaving and conclude what kind of a person he is.
a leithéid somebody like him
ainghníomh, Pl ainghníomhartha evil deed, crime
Ní raibh Carla míshásta leis an gcaitheamh aimsire seo a bhí ag a grá geal. A mhalairt ar fad bhí sí á ghríosú chuige. Bhí aithne ag Carla ar chailín óg a raibh suim ag Pól inti. Oíche amháin thug sí biotáille di agus druga láidir measctha tríthi. D'éignigh Pól í, agus Carla ag comhoibriú leis. Bhí, fiú, físcheamara aici leis an éigniú a thaifeadadh.
caitheamh aimsire pastime
grá geal beloved one, boy- or girlfriend
gríosaigh!/gríosú to incite, to stir, to urge
biotáille alcohol (in the sense of alcoholic drinks; alcól is better reserved for the chemical stuff)
físcheamara video camera
taifead!/taifeadadh to record
Ní raibh an cailín i dtaithí biotáille, agus mar sin, shíl sí gurbh é an t-alcól a d'fhág gan mhothú í. Níor taibhsíodh di go raibh éigniú déanta uirthi. Bhí sí sásta caidreamh a dhéanamh le Pól agus le Carla i ndiaidh na n-imeachtaí seo féin.
ní raibh...i dtaithí biotáille was not accustomed to alcohol, had no experience of alcohol. Word for word, "was not in the habit of alcohol". Similarly: chuaigh sé i dtaithí biotáille = he went into the habit of alcohol, i.e. became accustomed to it.
mothú means basically "feeling", but is also used in the meaning of "consciousness": chnag an bithiúnach an mothú as an bhfear bocht "the thug knocked the poor man unconscious" ("knocked the feeling out of the poor man")
taibhsíodh: the verb taibhsigh!/taibhsiú means basically "to loom, to appear", but it is most commonly used in the autonomous form with the preposition do. Níor taibhsíodh di go raibh éigniú déanta uirthi "it did not appear to her, she did not have any idea, that she had been raped" ("that rape had been done on her").
caidreamh means "company, being intimate with someone". It is the verbal noun of the verb caidrigh!/caidreamh.
Bhí suim ag Pól i ndeirfiúir óg Charla freisin. Theastaigh uaidh a shult a bhaint aisti-se chomh maith. Bhí Carla sásta cead a chinn a fhágáil aige, agus dhrugáil sí an deirfiúir díreach mar a rinne sí lena cara roimhe sin. An turas seo áfach, níor mhúscail an cailín óg a thuilleadh. Mar sin féin níor cuireadh an dlí orthu. Ba é tuairim an chróinéara gur tachtadh an cailín lena hurlacan féin, rud nach annamh a éiríos do dhaoine óga agus iad ag baint an chéad triail as biotáille.
do shult a bhaint as...to derive your enjoyment from..., to enjoy
cead a chinn a fhágáil aige let him do what he wanted, let him have his way, let him do what he decided upon
níor cuireadh an dlí orthu "the law was not put on them", i.e. they were not prosecuted, they did not stand trial
cróinéir coroner
tacht!/tachtadh suffocate, smother, tachtadh lena hurlacan í she was suffocated with her own vomit
éirigh/éirí do...to happen to...
Bliain ina dhiaidh sin, tháinig Pól ar chailín ceithre blian déag sa tsráid. D'fhuadaigh sé í agus thug sé abhaile í. Ansin chaith seisean agus Carla oíche ag céasadh is ag éigniú an chailín. Sa deireadh mharaigh siad í agus thriail siad an marbhán a chur i bhfolach, ionas nach bhfaigheadh na póilíní amach faoin dúnmharú. Níor éirigh leo, nó tháinig beiri iascairí ar chorp an chailín i gceann dhá sheachtain.
fuadaigh!/fuadach to kidnap
céas!/céasadh to torture
marbhán dead person, corpse
corp body, corpse
An chéad bhliain eile d'fhuadaigh an lánúin cailín óg eile a bhí díreach ag siúl lena madadh sa chomharsanacht chéanna ina raibh cónaí uirthi féin agus ar a tuismitheoirí. Ba léir go raibh an lánúin ag éirí ní ba dhána ná roimhe sin. Ba é an dóigh a bhí acu leis an gCáisc a chomóradh ná an ghirseach seo a éigniú is a mharú. Nuair a bhí sí maraithe acu chuaigh siad chuig tuismitheoirí Charla le béile na Cásca a chaitheamh.
ina raibh cónaí uirthi féin agus ar a tuismitheoirí where she and her parents lived
comóir!/comóradh to celebrate
Thosaigh ceileatram na lánúine sona ag titim as a chéile faoin am seo, áfach. D'ionsaigh Pól a bhean agus thug sé greadadh di. Thosaigh cairde Charla ag éirí drochamhrasach, agus chuir na póilíní féin suim sa lánúin. Bhí saotharlann na bpóilíní iontach mall ag anailísiú an eiseamail a fuair siad ó Phól, ach sa deireadh d'aithin siad gurbh ionann ADN Phóil agus ADN an éigneora a bhí ag rith damhsa beag beann ar na póilíní, cúpla bliain roimhe sin.
ceileatram disguise, veneer, mask
titim as a chéile falling apart
greadadh a thabhairt do dhuine to give someone a beating
saotharlann lab
ag rith damhsa running wild
beag beann ar na póilíní regardless of the police, unafraid of the police, with no need to take heed of the police
Nuair a chuaigh an dlí ar an mbeirt acu, bhí an-iompairc ag Pól agus Carla an milleán a fhágáil ar an duine eile. Bhí Carla ag margáil pléadála ach go háirithe agus í ag iarraidh téarma gairid príosúin a bhaint amach di féin ar acht is go mbeadh sí sásta fianaise inchoiritheach a thabhairt in aghaidh Phól. Sin rud nár thaitin le gach duine de lucht an tsaineolais féin, gan trácht ar an saol mór, nó ba léir go raibh Carla ag comhoibriú go fonnmhar i gcoireanna a fir chéile.
iompairc jealous rivalry, attempt to leave the responsibility on each other
fianaise inchoiritheach incriminating evidence
Chaith Carla dhá bhliain déag i dtóin an phríosúin, de réir an mhargaidh a shocraigh sí leis an ionchúisitheoir. Maidir le Pól, is é an pionós a gearradh air-sean ná cúig bliana fichead, mar íosmhéid. Ós rud é gur dúnmharfóir dainséarach é, áfach, is dealraitheach nach scaoilfear saor choíche é.
ionchúisitheoir prosecutor
pionós a ghearradh to impose a penalty
No comments:
Post a Comment