Thursday, April 22, 2021

Aicme speictreach

 

Aicme speictreach: Is gnách na réaltaí a aicmiú de réir an datha atá iontu, ós rud é gur tomhas é ar theas na réalta, chomh maith lena fadsaolacht: is iad na réalta teo is luaithe a spíonas a gcuid hidrigine. Is iad na príomhaicmí sa rangú seo ná:




Aicme

Dath na réalta

Teocht an dromchla (273 K = 0 ºC, 373 K = 100 ºC)

Sampla

Réaltbhuíon

Nótaí

O

Bánghorm (an chuid is mó den fhuinneamh á astú mar sholas ultravialait)

30,000-50,000 K

Meissa (Heka, Al Haka, Lambda Orionis)

An Bodach

Fathachréalta

Mintaka (Delta Orionis)

An Bodach

Fathachréalra

Alnitak (Zeta Orionis)

An Bodach

Ollfhathach

B

Gorm, bánghorm

10,000-30,000 K

Alkaid (Benetnasch, Eta Ursae Majoris)

An Béar Mór

Réalta phríomhsheichimh

Rigel (Beta Orionis)

An Bodach

Ollfhathach

Alnilam (Epsilon Orionis)

An Bodach

Ollfhathach

A

Bán, bánghorm

7,600-11,500 K

Vega (Alpha Lyrae)

An Lir

Réalta phríomhsheichimh

Altair (Alpha Aquilae)

An tIolar

Réalta phríomhsheichimh

Sirius (Réalta an Mhadra, Alpha Canis Majoris)

An Madra Mór

Réalta phríomhsheichimh

Phad (Phekda, Phecda, Gamma Ursae Majoris)

An Béar Mór

Réalta phríomhsheichimh

Deneb (Alpha Cygni)

An Eala

Ollfhathach

Fomalhaut (Alpha Piscis Austrini)

Iasc an Deiscirt

Réalta phríomhsheichimh

F

Bánbhuí

6,000-7,600 K

Procyon (Alpha Canis Minoris)

An Madra Beag

Réalta phríomhsheichimh

Porrima (Gamma Virginis, Arich)

An Mhaighdean

Réalta phríomhsheichimh

G

Bánbhuí, buí

5,300-6,000

An Ghrian

-

Réalta phríomhsheichimh

Vindemiatrix (Epsilon Virginis)

An Mhaighdean

Fathachréalta

Sadalsuud (Beta Aquarii, Lucida Fortunae Fortunarum)

Iompróir an Uisce (An tUisceadóir)

Ollfhathach

Mebsuta (Epsilon Geminorum)

An Cúpla

Ollfhathach

K

Flannbhuí

3,900-5,200

Epsilon Eridani

An Abhainn

Réalta phríomhsheichimh

Pollux (Beta Geminorum)

An Cúpla

Fathachréalta

Alsafi (Sigma Draconis)

An Dragan

Réalta phríomhsheichimh

Gienah (Gienah Cygni, Epsilon Cygni)

An Eala

Fathachréalta

Eltanin (Gamma Draconis, Etamin)

An Dragan

Fathachréalta

M

Flannbhuí, dearg

4,000 nó níos fuaire

Antares (Alpha Scorpii)

An Scairp

Ollfhathach

Betelgeuse (Alpha Orionis)

An Bodach

Ollfhathach

Aldebaran (Alpha Tauri)

An Tarbh

Fathach

Arcturus (Alpha Bootis)

An tAoire

Fathach

Gacrux (Gamma Crucis)

Cros an Deiscirt

Fathach

Mirach (Merak, Beta Andromedae)

Andraiméide

Fathach

Gliese 581

An Mheá

Abhac dearg

Wolf 359

An Leon

Abhac dearg

Lalande 21185 (Gliese 411)

An Béar Mór

Abhac dearg


Ba iad Annie Jump Cannon agus Edward C. Pickering a d’oibrigh amach an córas seo thuas i dtús na fichiú haoise, agus is minic a thugtar ”córas Harvard” air, ós rud é go raibh Pickering i gceannas ar Réadlann Harvard, agus Cannon ag obair dó. Cuireadh roinnt aicmí nua leis le freastal ar chineálacha neamhghnácha réaltaí nach féidir a aicmiú de réir an chórais ”chlasaicigh” seo, cosúil leis an aicme úd W nó WR (réaltaí Wolf-Rayet).



No comments:

Post a Comment

Johannes Remy, staraí Fionlannach, ag míniú na lochtanna ar an "alt" a scríobh Putin faoi bhaint stairiúil na hÚcráine leis an Rúis

Na laigí a aithnítear ar an alt a scríobh Vladimir Putin faoin Úcráin agus a stair  Scríobh Vladimir Putin alt faoi stair na hÚcráine agus f...