Friday, July 5, 2019

Some computer words just FYI

access - rochtain (to access - rochtaigh!/rochtain). Note that this word (basically a dialectal form of the verb sroich!/sroicheadh 'to reach') should not be used in the everyday sense. "I have access to it" in the everyday tangible sense is tá fáil agam air or tá teacht agam air. "No access this side of the building" is níl bealach isteach ar an taobh seo den fhoirgneamh. The word rochtain is feminine and has the genitive form rochtana


artificial intelligence - intleacht shaorga. Intleacht is feminine, an intleacht, na hintleachta.


assembler - díolamóir. Masculine noun: an díolamóir, an díolamóra, na díolamóirí, na ndíolamóirí.


authentication - fíordheimhniú. This word is a masculine verbal noun: an fíordheimhniú, an fhíordheimhnithe, na fíordheimhnithe, na bhfíordheimhnithe. "To authenticate", obviously, is fíordheimhnigh!/fíordheimhniú. "The client was not authenticated to send e-mail" = ní raibh fíordheimhniú ag an gcliant le ríomhphost a sheoladh.


autocorrect - uathcheartú. This is a masculine verbal noun, an t-uathcheartú, an uathcheartaithe, na huathcheartuithe, na n-uathcheartuithe.


browser - brabhsálaí. Masculine: an brabhsálaí, an bhrabhsálaí, na brabhsálaithe, na mbrabhsálaithe.


central processing unit - láraonad próiseála. Láraonad is masculine, an láraonad, an láraonaid, na láraonaid, na láraonad.


client - cliant. This is a masculine noun: an cliant, an chliaint, na cliaint, na gcliant.


compiler - tiomsaitheoir. Another masculine noun: an tiomsaitheoir, an tiomsaitheora, na tiomsaitheoirí, na dtiomsaitheoirí.


component - comhpháirt. Feminine: an chomhpháirt, na comhpháirte, na comhpháirteanna, na gcomhpháirteanna


computer - ríomhaire. Masculine: an ríomhaire, an ríomhaire, na ríomhairí, na ríomhairí.


computer-aided design - dearadh ríomhthacaithe (you do see dearadh ríomhchuidithe too, but I'd advice not to use it, because cuidigh!/cuidiú and cabhraigh!/cabhrú 'to help, to aid' always take the preposition le, and it does not feel right to use the passive participle of a verb that takes a preposition; tacaigh!/tacú also often takes that preposition, but it can be used a transitive verb)


command line - líne na n-orduithe. This is a definite genitive construction and does not change when it is put in genitive position. However, in certain contexts it can be practical to use líne orduithe instead.


computer game - ríomhchluiche. Masculine, of course: an ríomhchluiche, an ríomhchluiche, na ríomhchluichí, na ríomhchluichí.


data - sonraí PL


database - bunachar sonraí. Bunachar is masculine, of course, and has the forms an bunachar, an bhunachair, na bunachair, na mbunachar.


debugger - dífhabhtóir (this is of course a masculine noun: an dífhabhtóir, an dífhabhtóra, na dífhabhtóirí, na ndífhabhtóirí); to debug dífhabhtaigh!/dífhabhtú


desktop publishing - foilsitheoireacht deisce. Foilsitheoireacht is feminine, an fhoilsitheoireacht, na foilsitheoireachta - no plural.


edutainment - oideachas siamsúil. Masculine: an t-oideachas siamsúil, an oideachais shiamsúil.


e-mail - ríomhphost. Masculine: an ríomhphost, an ríomhphoist, na ríomhphoist, na ríomhphost.


embedded - leabaithe


file - comhad. Masculine: an comhad, an chomhaid, na comhaid, na gcomhad.


file manager - comhadbhainisteoir. Masculine: an comhadbhainisteoir, an chomhadbhainisteora, na comhadbhainisteoirí, na gcomhadbhainisteoirí. Also bainisteoir comhad - in some syntactic contexts it is probably quite appropriate to use bainisteoir na gcomhad as the definite form. 


firmware - dochtearra(í PL). These "-ware" words are usually turned into plurals in Irish. However, these days "software", "firmware" and the like can often be used in singular meaning, and I don't see why we couldn't use, say, dochtearra to refer to the firmware of a particular device. I am not very happy with these -earra words though. 


format - formáid. This is feminine: an fhormáid, na formáide, na formáidí, na formáidí. The verb "to format" is formáidigh!/formáidiú, and "formatting", obviously, is formáidiú (an formáidiú, an fhormáidithe, na formáidithe, na bhformáidithe).


graphics - graific, feminine: an ghraific, na graifice, na graificí, na ngraificí. I guess the use of graificí, i.e. the plural, is widespread due to English influence


hardware - crua-earra (usually plural, crua-earraí. You could also use innealra.)


home page - leathanach baile, clár cinn. Both leathanach and clár are masculine: an leathanach, an leathanaigh, na leathanaigh, na leathanach; an clár, an chláir, na cláracha (na cláraí), na gcláracha (na gcláraí)


information - faisnéis (this word is used in computer contexts, eolas is more concrete knowledge; while I don't say ionformáid is a badly formed word, it seems to have lost to faisnéis). Faisnéis is a good old word and obviously feminine: an fhaisnéis, na faisnéise. I guess the Connacht dialect form fairnéis wouldn't be used in computer technology.


the Internet - an tIdirlíon. Obviously masculine: an tIdirlíon, an Idirlín.


keyboard - méarchĺár. Masculine, as is clár. Thus, an méarchlár, an mhéarchlár, na méarchláracha (na méarchláraí), na méarchláracha (na méarchláraí).


laptop - ríomhaire glúine. Masculine; for inflectional forms see computer = ríomhaire above. 


mainframe computer - ríomhaire mórfhráma. Masculine; for inflectional forms see computer = ríomhaire above.


malware - bogearraí (PL) mailíseacha


memory - cuimhne. Feminine: an chuimhne, na cuimhne, na cuimhní, na gcuimhní.


MMORPG - cluiche rólghlactha oll-ilimreoirí ar líne. Cluiche is masculine: an cluiche, an chluiche, na cluichí, na gcluichí.


mouse - luchóg, luch. Both are feminine: an luchóg, na luchóige, na luchóga, na luchóg; an luch, na luiche, na lucha, na luch.


multiprocessing - ilphróiseáil. Feminine: an ilphróiseáil, na hilphróiseála.


multitasking - iltascáil. Feminine: an iltascáil, na hiltascála.


network - líonra. Masculine: an líonra, an líonra, na líonraí, na líonraí.


operating system - córas oibriúcháin. Córas is masculine: an córas, an chórais, na córais, na gcóras.


personal computer - ríomhaire pearsanta. Masculine: an ríomhaire pearsanta, an ríomhaire phearsanta, na ríomhairí pearsanta, na ríomhairí pearsanta.


program - ríomhchlár (there is also the suggestion oideas, which would be better, because it means basically a food recipe, and that's what a computer program is, in a sense)


protocol - prótacal. Masculine: an prótacal, an phrótacail, na prótacail, na bprótacal.


random access memory - cuimhne randamrochtana

raster graphics - grafaic rastair


read only memory - cuimhne inléite amháin (I'd actually omit the last word, if it is not necessary in the context)


server - freastalaí, friothálaí. Both are masculine: an freastalaí, an fhreastalaí, na freastalaithe, na bhfreastalaithe; an friothálaí, an fhriothálaí, na friothálaithe, na bhfriothálaithe.


software - bogearra (usually plural, bogearraí. Oideasra would also be fine as a collective noun.)


software developer - forbróir bogearraí, forbróir oideasra. Forbróir is masculine: an forbróir, an fhorbróra, na forbróirí, na bhforbróirí.


software engineer - innealtóir bogearraí, innealtóir oideasra. Innealtóir is masculine: an t-innealtóir, an innealtóra, na hinnealtóirí, na n-innealtóirí.


software engineering - innealtóireacht bogearraí, innealtóireacht oideasra. Innealtóireacht is feminine: an innealtóireacht, na hinnealtóireachta.


spreadsheet - scarbhileog. Feminine: an scarbhileog, na scarbhileoige, na scarbhileoga, na scarbhileog


touchscreen - scáileán tadhaill. Scáileán is masculine: an scáileán, an scáileáin, na scáileáin, na scáileán.


user interface - comhéadan úsáide (This is indeed what I prefer. "Comhéadan úsáideora" is too heavy and cumbersome.) Comhéadan is masculine: an comhéadan, an chomhéadain, na comhéadain, na gcomhéadan.


webdating service - seirbhís ríomhchleamhnais. Seirbhís is obviously feminine: an tseirbhís, na seirbhíse, na seirbhísí, na seirbhísí.


web server - freastalaí gréasáin. Freastalaí is masculine, see above under server.


word processing - próiseáil focal. Próiseáil is feminine: an phróiseáil, na próiseála.


word processor - próiseálaí focal. Próiseálaí is masculine: an próiseálaí, an phróiseálaí, na próiseálaithe, na bpróiseálaithe.
World Wide Web - an Gréasán Domhanda. Masculine: an Gréasán Domhanda, an Ghréasáin Dhomhanda, and were there more than one WWW, the plural form would be na Gréasáin Dhomhanda, genitive na nGréasán Domhanda.

No comments:

Post a Comment

Johannes Remy, staraí Fionlannach, ag míniú na lochtanna ar an "alt" a scríobh Putin faoi bhaint stairiúil na hÚcráine leis an Rúis

Na laigí a aithnítear ar an alt a scríobh Vladimir Putin faoin Úcráin agus a stair  Scríobh Vladimir Putin alt faoi stair na hÚcráine agus f...